OS
NENOS E NENAS ENTRE TRES E CATRO ANOS
Comprensión
das normas
Adquire
nocións sobre o que é axeitado e o que non, fundamentalmente a
partir das consecuencias dea súa acción (premio e castigo). A
loanza e o reforzo teñen un gran valor a esta idade. Segue
adquirindo capacidade para controlar a súa conduta e aprende que
existen normas para estar en casa, no colexio, no parque…
Autonomía
persoal
Segue
avanzando na arte de vestirse, algo que xa pode facer practicamente
só. Sabe como deben poñerse as pezas (distingue o dereito do
revés), abrocharse os botóns, etc. Vai só, ao baño e perfecciona
o seu capacidade para lavar a cara, as mans, os dentes…Come sen
problemas utilizando os cubertos (culler e garfo).
A
relación cos demais
Demanda
estar con outros nenos; ten capacidade para esperar a súa quenda e
cooperar no xogo. Gústalle observar ao adulto ao que imita
constantemente.
Pode
ordenar e gardar a súa roupa e os seus xoguetes, poñer a mesa
(panos da mesa, pratos, cubertos, etc.), facer pequenos recados (por
exemplo, levar algunha nota ao profesor), coidar das plantas ou
dalgún animal, etc.
ENTRE
OS CATRO E OS CINCO ANOS
Comprensión
das normas
Distingue
entre as accións boas e as malas a partir da información que recibe
dos adultos (é unha boa conduta se recibe aprobación e mala, se é
reprendida), aínda que ás veces ten dificultades ante situacións
concretas. Cando actúa deforma inadecuada pode responder que el non
foise se lle pregunta directamente. É capaz de entender instrucións
claras e sinxelas áhora de realizar diferentes actividades, aínda
que ás veces responda cun “non quero”.
Autonomía
persoal
É
capaz de asearse e vestirse só. Pode mesmo participar no baño se o
adulto está preto para dalas indicacións. Áhora de comer pode
empezar a utilizar o coitelo para cortar pezas sinxelas.
A
relación cos demais
Empeza
a entender o sentido da amizade e gústalle ter amigos. Xorde o xogo
de regras, aínda que non o entende moi ben e enfádase se non gaña.
Pode
ordenar e gardar a súa roupa, xoguetes, libros…, preparar os
obxectos que necesita para unha actividade determinada ou realizar
recados sinxelos atendendo á súa idade e ao ámbito (ir á casa de
un veciño a pedir algo, por exemplo).
ENTRE
OS 6 E OS 8 ANOS
Desenvolvemento
cognitivo
O
seu pensamento permítelle falar do que non está presente,
transformar situacións e pensar sobre elas, integrar toda a
información que coñece, así como entender que existen puntos de
vista diferentes ao seu. Interésalle o mundo que o rodea. Antes de
dar unha resposta esfórzase por reflexionar e comprender a lóxica
das situacións e dos obxectos. Cada vez é máis consciente do seu
propia identidade, de quen e como é el.
As
relacións cos demais
A
súa familia seguirá sendo importante para el/ela como tamén
empezan a selo outras persoas(compañeiros, profesores…). Empézanse
a formar as primeiras cuadrillas ou grupos de amigos, máis ou menos
estructurados, e son moi frecuentes os xogos de equipo. Xoga cos
nenos e nenas que hai ao seu arredor, pero se trata de unións
bastante fráxiles que poden romper por calquera incidente. A partir
dos 6 anos o/a neno/a cambia o concepto de amizade: o amigo é aquel
que comprácenos, que fai cousas que gústannos. Son frecuentes os
enfados durante o xogo.
Comprensión
das normas
O
seu afán de coñecer e o desenvolvemento da súa autonomía lle
permiten explorar o medio que o rodea dunha forma máis independente.
Subordina a xustiza á autoridade adulta: as cousas fanse ou non
porque os maiores dino. Coñece que existen normas e intenta
seguilas. Ás veces fai trampas para saírse coa súa, pero sábeo e
adoita sentirse mal por iso. Adquire as primeiras nocións de xustiza
e a miúdo recorrerá a este concepto para que se lle trate como aos
demais. Non aceptará que se lle castigue cando hai feito as cousas
sen querer.
Pode
ordenar e coidar os obxectos da casa (aínda que se mostra despistado
en ocasións), facer recados sinxelos (atendendo ás características
deo seu ámbito), asumir responsabilidades en casa (encargarse do
lixo, de poñer ou recoller a mesa, etc.).
ENTRE
OS 8 E OS 10 ANOS
Desenvolvemento
cognitivo
A
atención e a memoria seguen mellorando. Pode estar máis tempo
concentrado na tarefa e melloran as estratexias para memorizar:
agrupa os elementos dunha lista en categorías para poder recordalos
mellor, sabe que é máis doado comprender un texto para poder
memorizalo, etc. A súa emotividade equilíbrase: os temores empezan
a desaparecer e é capaz de controlar os seus impulsos (aínda que
pódese enfadar con frecuencia). Os cambios cognitivos lle permitirán
ir formando unha imaxe de si mesmo e empeza a facelo comparándose
cos demais.
As
relacións cos demais
A
familia e outros adultos (profesores) seguen sendo referentes
importantes. Implícase no xogo colectivo. Establece cos demais
normas e é consciente de que, para ser admitido no grupo, debe
respectalas. Entende a amizade como algo bidireccional, é dicir, que
ambas as dúas partes deben implicarse para agradar ao outro. Aínda
non a concibe como algo perdurable que haxa que coidar en todo
momento. Aínda que cognitiva e socialmentevai logrando
independencia, segue necesitando a aprobación dos adultos para
formar unha imaxe positiva de si mesmo.
Comprensión
das normas
Entende
que as normas son necesarias, aínda que é normal que proteste ou
enfádese cando non as cumpre. Empeza a distinguir entre o que está
ben e o que está mal porque reflexinou sobre iso. Comprende os
conceptos de verdade e mentira, xustiza e inxustiza, e é capaz de
aplicalos a súa vida cotiá.
Pode
coidar das súas cousas e das da casa, tomar decisións razoadas,
realizar recados (ir comprar a unha tenda próxima, por exemplo) ou
algún arranxo sinxelo, etc.
ENTRE
OS 10 E OS 12 ANOS
Desenvolvemento
cognitivo
Xa
non se deixa levar pola primeira impresión. Aumentan as preguntas
sobre o funcionamento das cousas, as causas que orixinan os cambios,
as consecuencias das transformacións…A súa capacidade de atención
e memoria melloran notablemente. Utiliza estratexias máis elaboradas
para memorizar como intentar repetir unha lección que hai aprendido
cos seus propias palabras. É capaz de entender que existen
diferentes puntos de vista e opinións diferentes á súa.
Emocionalmente é capaz de apoiarse nas normas para controlar as seus
emocións.
As
relacións cos demais
Empeza
a entender a amizade como algo recíproco entre dous persoas que
comparten gustos e intereses e, sobretodo, que pode prolongarse no
tempo. Valora a fidelidade e moléstalle que o amigo lle faga dano de
forma intencionada. Tanto uns como outros, cando están en cuadrilla,
poden actuar de forma rechamante para captar a atención, sobretodo a
do sexo contrario.
Comprensión
das normas
En
canto ás normas, empeza a comprender que se fundamentan no respecto
mutuo e que son necesarias para a convivencia en sociedade. Pode
reflexionar sobre elas, discutir acerca da súa utilidade e
flexibilizalas para adaptarse ás diferentes situacións. Por iso
tamén é máis crítico consigo mesmo e con quen rodéano.
Pode
coidar de si mesmo (aínda que ás veces actúa de forma perezosa e
descoidada), realizar recados máis complexos, asumir
responsabilidades na casa de forma totalmente autónoma, coidar dos
seus irmáns menores, etc.
